varzeshi

سکته مغزی، که گاهی به آن "حمله مغزی" نیز گفته می‌شود، یک وضعیت اورژانس پزشکی است که زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به بخشی از مغز مختل شود. این اختلال جریان خون باعث می‌شود سلول‌های مغزی از اکسیژن و مواد مغذی محروم شده و در عرض چند دقیقه شروع به مردن کنند. پیامدهای سکته مغزی می‌تواند از خفیف تا شدید، شامل فلج، مشکلات گفتاری، از دست دادن تعادل و مشکلات بینایی متغیر باشد و در موارد حاد حتی منجر به مرگ می‌شود. سرعت تشخیص و درمان سکته مغزی برای کاهش آسیب‌های مغزی و بهبود پیش‌آگهی حیاتی است.

سکته مغزی به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: ایسکمیک و هموراژیک. سکته مغزی ایسکمیک، شایع‌ترین نوع (حدود 87? موارد)، زمانی اتفاق می‌افتد که یک لخته خون، جریان خون به مغز را مسدود کند. این لخته می‌تواند در یکی از عروق مغزی تشکیل شود (ترومبوز) یا از جای دیگری در بدن (معمولاً قلب) حرکت کرده و به مغز برسد و در آنجا عروق را مسدود کند (آمبولی). در مقابل، سکته مغزی هموراژیک زمانی رخ می‌دهد که یک رگ خونی در مغز پاره شده و باعث خونریزی در بافت مغز یا اطراف آن شود. این نوع سکته معمولاً به دلیل فشار خون بالا یا وجود آنوریسم (برآمدگی ضعیف در دیواره رگ خونی) ایجاد می‌شود. یک نوع دیگر، حمله ایسکمیک گذرا (TIA) یا "سکته کوچک" است که علائم مشابه سکته مغزی دارد اما به دلیل انسداد موقتی رگ خونی، علائم آن معمولاً کمتر از 24 ساعت طول می‌کشد و هیچ آسیب دائمی به مغز وارد نمی‌کند؛ با این حال، یک TIA به عنوان یک هشدار جدی برای احتمال وقوع سکته مغزی کامل در آینده در نظر گرفته می‌شود.

علائم سکته مغزی اغلب ناگهانی ظاهر می‌شوند و معمولاً بر یک سمت بدن تأثیر می‌گذارند. بهترین راه برای به خاطر سپردن علائم و اقدام سریع، استفاده از مخفف FAST است: Face (صورت): آیا یک سمت صورت افتاده است؟ Arms (بازوها): آیا فرد می‌تواند هر دو بازو را بالا ببرد یا یک بازو به سمت پایین می‌افتد؟ Speech (گفتار): آیا گفتار فرد نامفهوم یا غیرعادی است؟ Time (زمان): اگر هر یک از این علائم مشاهده شد، فوراً با اورژانس تماس بگیرید. علائم دیگر شامل بی‌حسی یا ضعف ناگهانی در صورت، بازو یا پا (بخصوص در یک طرف بدن)، مشکلات بینایی ناگهانی در یک یا هر دو چشم، سردرد شدید و ناگهانی بدون علت مشخص، و مشکل در راه رفتن، از دست دادن تعادل یا هماهنگی است.

تشخیص سکته مغزی با ارزیابی سریع علائم بالینی و انجام آزمایش‌های تصویربرداری مغز مانند سی‌تی اسکن (CT Scan) یا ام‌آرآی (MRI) انجام می‌شود. سی‌تی اسکن می‌تواند به سرعت وجود خونریزی در مغز را تشخیص دهد که برای تمایز بین سکته ایسکمیک و هموراژیک حیاتی است. ام‌آرآی تصاویر دقیق‌تری از بافت مغز ارائه می‌دهد و می‌تواند مناطق آسیب‌دیده ناشی از سکته ایسکمیک را زودتر شناسایی کند. درمان سکته مغزی بستگی به نوع آن دارد. برای سکته ایسکمیک، داروهای حل‌کننده لخته (مانند tPA) در ساعات اولیه پس از شروع علائم می‌توانند بسیار مؤثر باشند. در برخی موارد، روش‌های مکانیکی برای برداشتن لخته (ترومبکتومی مکانیکی) نیز استفاده می‌شود. برای سکته هموراژیک، هدف اصلی کنترل خونریزی، کاهش فشار مغزی و در صورت لزوم، جراحی برای ترمیم رگ آسیب‌دیده است. پس از درمان اولیه، توانبخشی نقش مهمی در کمک به بیماران برای بازیابی عملکرد از دست رفته ایفا می‌کند.