varzeshi

صرع یک اختلال عصبی مزمن است که با تشنج‌های مکرر و غیرقابل تحریک مشخص می‌شود. تشنج‌ها به دلیل فعالیت الکتریکی غیرطبیعی و ناگهانی در مغز رخ می‌دهند که موقتاً عملکردهای طبیعی مغز را مختل می‌کند. این فعالیت‌های الکتریکی می‌توانند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کنند، از حرکات تشنجی شدید و از دست دادن هوشیاری گرفته تا خیره شدن کوتاه مدت یا تغییرات ظریف در احساسات و آگاهی. صرع می‌تواند هر کسی را در هر سنی تحت تأثیر قرار دهد و علل آن می‌تواند متنوع باشد، از عوامل ژنتیکی و آسیب‌های مغزی (مانند سکته مغزی یا ضربه) تا عفونت‌ها و تومورها، اگرچه در بسیاری از موارد علت خاصی یافت نمی‌شود.

تشنج‌ها به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: تشنج‌های فوکال (جزئی) و تشنج‌های جنرالیزه (فراگیر). تشنج‌های فوکال زمانی اتفاق می‌افتند که فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در یک ناحیه خاص از مغز شروع می‌شود. علائم این نوع تشنج به ناحیه درگیر مغز بستگی دارد و می‌تواند شامل حرکات غیرارادی در یک اندام، احساسات عجیب، تغییرات در بینایی یا شنوایی، یا دوره‌های کوتاه گیجی و خیره شدن باشد. فرد ممکن است در طول تشنج فوکال هوشیار باشد یا نباشد. تشنج‌های جنرالیزه زمانی رخ می‌دهند که فعالیت الکتریکی غیرطبیعی به طور همزمان در هر دو نیمکره مغز اتفاق می‌افتد. انواع رایج تشنج‌های جنرالیزه شامل تشنج تونیک-کلونیک (گراند مال) با انقباضات شدید عضلانی و از دست دادن هوشیاری، تشنج آبسان (پتیت مال) با خیره شدن کوتاه مدت و بدون از دست دادن کامل هوشیاری، تشنج آتونیک (افتادن ناگهانی به دلیل از دست دادن تون عضلانی)، و تشنج میوکلونیک (پرش‌های عضلانی کوتاه و ناگهانی) هستند.

تشخیص صرع نیازمند ارزیابی دقیق توسط پزشک متخصص اعصاب است. این فرایند شامل جمع‌آوری یک تاریخچه پزشکی کامل از فرد و شاهدان تشنج، انجام معاینه فیزیکی و نورولوژیک و انجام آزمایش‌های تشخیصی است. نوار مغزی (EEG) ابزار اصلی تشخیص صرع است. EEG فعالیت الکتریکی مغز را از طریق الکترودهای قرار گرفته روی پوست سر ثبت می‌کند و می‌تواند الگوهای موجی غیرطبیعی مرتبط با تشنج را شناسایی کند. علاوه بر EEG، از تصویربرداری مغز مانند MRI برای بررسی ساختارهای مغز و شناسایی هرگونه ناهنجاری ساختاری مانند تومور، سکته مغزی یا ضایعات دیگر که ممکن است علت تشنج باشند، استفاده می‌شود. در برخی موارد، آزمایش‌های خون نیز برای رد سایر علل تشنج مانند عدم تعادل الکترولیتی یا عفونت‌ها انجام می‌شود.

مدیریت صرع اغلب با استفاده از داروهای ضدتشنج (AEDs) انجام می‌شود که به کنترل فعالیت الکتریکی غیرطبیعی مغز کمک می‌کنند و از بروز تشنج جلوگیری می‌کنند. انتخاب دارو به نوع تشنج، سن بیمار، سایر شرایط پزشکی و عوارض جانبی احتمالی بستگی دارد. در بسیاری از موارد، تشنج‌ها با یک دارو قابل کنترل هستند، اما برخی افراد ممکن است به ترکیبی از داروها نیاز داشته باشند. اگر داروها نتوانند تشنج‌ها را کنترل کنند (صرع مقاوم به درمان)، گزینه‌های درمانی دیگری ممکن است در نظر گرفته شوند. جراحی صرع یکی از این گزینه‌ها است که در آن بخشی از مغز که منشأ تشنج‌هاست برداشته می‌شود یا با روش‌های دیگر جدا می‌شود. سایر روش‌های درمانی شامل تحریک عصب واگ (VNS) که در آن دستگاهی برای ارسال پالس‌های الکتریکی به مغز کاشته می‌شود، و رژیم‌های غذایی خاص مانند رژیم کتوژنیک برای کودکان می‌باشند. هدف اصلی درمان، بهبود کیفیت زندگی بیماران با کاهش یا حذف تشنج‌ها و به حداقل رساندن عوارض جانبی درمان است.