varzeshi

در سال‌های اخیر، تحقیقات بر روی محور روده-مغز، دیدگاه‌های جدیدی را در مورد بیماری‌های نورودژنراتیو، از جمله آلزایمر، ارائه کرده است. میکروبیوم روده، یعنی مجموعه تریلیون‌ها میکروارگانیسم (باکتری‌ها، قارچ‌ها، ویروس‌ها) که در دستگاه گوارش زندگی می‌کنند، به طور فزاینده‌ای به عنوان یک عامل مهم در تعدیل سلامت مغز و بیماری‌های عصبی شناخته می‌شود. این ارتباط دوطرفه، که به آن "محور روده-مغز" گفته می‌شود، از طریق چندین مسیر بیوشیمیایی و عصبی، از جمله سیستم عصبی روده‌ای، عصب واگ، سیستم ایمنی و تولید متابولیت‌های مختلف، برقرار می‌شود.

یکی از مکانیسم‌های اصلی که میکروبیوم روده می‌تواند بر مغز تأثیر بگذارد، از طریق تولید اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه (SCFAs) مانند بوتیرات، پروپیونات و استات است. این اسیدها توسط باکتری‌های روده از فیبرهای غذایی تولید می‌شوند و می‌توانند از سد خونی-مغزی عبور کنند و بر عملکرد سلول‌های مغزی، از جمله نورون‌ها و سلول‌های گلیال (که در التهاب عصبی نقش دارند) تأثیر بگذارند. همچنین، میکروبیوم روده در تولید و متابولیسم انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین و دوپامین نیز نقش دارد که بر خلق و خو و عملکرد شناختی تأثیر می‌گذارند. هرگونه عدم تعادل در میکروبیوم (دیس‌بیوزیس) می‌تواند منجر به تغییر در تولید این مولکول‌ها و در نتیجه، تأثیرات منفی بر سلامت مغز شود.

نقش میکروبیوم روده در بیماری آلزایمر به ویژه از طریق تأثیر آن بر التهاب عصبی و تجمع پروتئین‌های پاتولوژیک (آمیلوئید و تائو) در حال بررسی است. دیس‌بیوزیس روده می‌تواند منجر به افزایش نفوذپذیری روده ("روده نشتی") شود، که اجازه می‌دهد محصولات باکتریایی و سموم (مانند لیپوپلی‌ساکاریدها یا LPS) وارد جریان خون شوند. این مواد می‌توانند یک پاسخ التهابی سیستمیک را آغاز کنند که به نوبه خود، از طریق سد خونی-مغزی به مغز منتقل شده و التهاب عصبی را تشدید کند. التهاب مزمن در مغز با تسریع در تجمع پلاک‌های آمیلوئید و گره‌های تائو مرتبط است و به آسیب و مرگ سلول‌های عصبی کمک می‌کند.