varzeshi

میکروگلیا (Microglia) سلول‌های ایمنی اصلی و مقیم سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) هستند که نقشی حیاتی در حفظ سلامت و عملکرد طبیعی مغز ایفا می‌کنند. آن‌ها حدود 10 تا 15 درصد از سلول‌های مغزی را تشکیل می‌دهند و به عنوان "نگهبانان" مغز عمل می‌کنند. در مغز سالم، میکروگلیا در حالت "استراحت" یا "نظارت" قرار دارند، اما دائماً محیط اطراف خود را با شاخه‌های دراز خود بررسی می‌کنند تا به سرعت هرگونه تغییر، آسیب یا وجود عوامل بیماری‌زا را تشخیص دهند. این سلول‌ها قادرند به سرعت تغییر شکل داده و به محل آسیب یا عفونت حرکت کنند تا پاسخ ایمنی مناسب را آغاز کنند.

در حالت طبیعی، میکروگلیا عملکردهای ضروری متعددی دارند. آن‌ها به پاکسازی مواد زائد و سلول‌های مرده کمک می‌کنند، فرآیندی که "فاگوسیتوز" نامیده می‌شود. این عمل برای حفظ هموستاز و تمیزی مغز بسیار مهم است. همچنین، میکروگلیا در شکل‌گیری و هرس سیناپس‌ها (نقاط ارتباطی بین نورون‌ها) در طول رشد مغز و حتی در بزرگسالی نقش دارند که برای یادگیری و حافظه ضروری است. آن‌ها همچنین می‌توانند فاکتورهای نوروتروفیک (عوامل رشد عصبی) را آزاد کنند که از بقای نورون‌ها حمایت کرده و به ترمیم بافت کمک می‌کنند. به طور خلاصه، میکروگلیاها در مغز سالم نقش محافظتی و پشتیبانی‌کننده دارند و به حفظ یک محیط مطلوب برای عملکرد نورون‌ها کمک می‌کنند.

با این حال، در بیماری‌هایی مانند آلزایمر، نقش میکروگلیا پیچیده‌تر و دوگانه می‌شود. در مراحل اولیه آلزایمر، میکروگلیا فعال می‌شوند و سعی می‌کنند تا پلاک‌های آمیلوئید بتا و گره‌های تائوی غیرطبیعی را پاکسازی کنند. این یک پاسخ محافظتی اولیه است که به کاهش بار پاتولوژیک کمک می‌کند. با این حال، با پیشرفت بیماری و تجمع مزمن پروتئین‌های سمی، میکروگلیا می‌توانند دچار فعال‌سازی بیش از حد و مزمن شوند و از فاز محافظتی خود خارج شوند. در این حالت، آن‌ها به یک فنوتیپ "التهابی" (معروف به M1) متمایل می‌شوند و شروع به تولید و ترشح مولکول‌های التهابی (مانند سیتوکین‌ها و کموکین‌ها) می‌کنند که برای نورون‌ها سمی هستند. این التهاب مزمن عصبی به آسیب نورونی و مرگ سلولی کمک کرده و چرخه معیوبی را آغاز می‌کند که به پیشرفت بیماری دامن می‌زند.

درک این تغییر از نقش محافظتی به نقش آسیب‌رسان میکروگلیا، فرصت‌های جدیدی را برای توسعه درمان‌های آلزایمر فراهم می‌کند. هدف قرار دادن میکروگلیا از طریق تعدیل فعال‌سازی آن‌ها (به جای مهار کامل)، یا بازگرداندن آن‌ها به حالت محافظتی، می‌تواند یک استراتژی درمانی مؤثر باشد. برای مثال، تحقیقات در حال بررسی داروهایی هستند که می‌توانند مسیرهای التهابی در میکروگلیا را مهار کنند، یا فعالیت فاگوسیتیک آن‌ها را برای پاکسازی بهتر آمیلوئید و تائو افزایش دهند. شناخت دقیق فنوتیپ‌های مختلف میکروگلیا در مراحل مختلف بیماری آلزایمر، گامی اساسی برای توسعه درمان‌های هدفمند است که بتوانند از پتانسیل درمانی این سلول‌های ایمنی مغز به بهترین شکل استفاده کنند.