تأثیر آلودگی هوا بر بروز و شدت آلرژیها: بررسی مکانیسمهای تشدید پ
آلرژیها، اختلالات سیستم ایمنی هستند که در آنها بدن به مواد بیضرر (مانند گرده، کنههای گرد و غبار، یا موی حیوانات) بیش از حد واکنش نشان میدهد. در سالهای اخیر، شواهد فزایندهای نشان میدهد که آلودگی هوا، به ویژه ذرات معلق و گازهای سمی، میتواند نقش مهمی در بروز و تشدید آلرژیها، به ویژه آلرژیهای تنفسی مانند رینیت آلرژیک (تب یونجه) و آسم آلرژیک، ایفا کند. این تأثیرات نه تنها بر افراد مستعد آلرژی، بلکه بر افزایش شیوع کلی آلرژیها در جمعیت نیز دیده میشود.
یکی از مکانیسمهای اصلی که آلودگی هوا از طریق آن آلرژیها را تشدید میکند، تأثیر مستقیم بر سیستم ایمنی است. آلایندهها میتوانند باعث تحریک و التهاب در مجاری تنفسی شوند، که این التهاب باعث افزایش حساسیت سلولهای ایمنی به آلرژنها میشود. به عنوان مثال، آلایندهها میتوانند باعث فعال شدن سلولهای دندریتیک و ماکروفاژها شوند که به نوبه خود، پاسخ ایمنی را به سمت تولید آنتیبادیهای IgE (مرتبط با واکنشهای آلرژیک) سوق میدهند. این تغییر در پاسخ ایمنی میتواند منجر به بروز آلرژی در افرادی شود که قبلاً علائمی نداشتند، یا شدت علائم را در افراد آلرژیک افزایش دهد.
علاوه بر این، آلایندههای هوا میتوانند به طور مستقیم با آلرژنها (مانند گرده) تعامل داشته و ویژگیهای آنها را تغییر دهند. ذرات معلق و گازهای سمی میتوانند به سطح گردهها متصل شوند و آنها را به طور مکانیکی کوچکتر یا تهاجمیتر کنند. این گردههای تغییریافته میتوانند به عمق بیشتری در مجاری تنفسی نفوذ کرده و واکنشهای آلرژیک شدیدتری را تحریک کنند. همچنین، برخی آلایندهها میتوانند باعث افزایش تولید پروتئینهای استرسزا در گردهها شوند که این پروتئینها میتوانند واکنشهای ایمنی را تشدید کنند.
آلودگی هوا همچنین میتواند سد دفاعی مجاری تنفسی را تضعیف کند. سلولهای اپیتلیال ریه که وظیفه حفاظت از بدن در برابر عوامل خارجی را دارند، ممکن است در اثر مواجهه با آلایندهها آسیب ببینند. این آسیب باعث افزایش نفوذپذیری سد مخاطی میشود و اجازه میدهد آلرژنها به راحتی به سلولهای ایمنی زیرین برسند و واکنشهای آلرژیک را آغاز یا تشدید کنند. در افراد آسمی، این تأثیرات میتواند منجر به افزایش حملات آسمی، نیاز بیشتر به داروهای تسکیندهنده و کاهش کیفیت زندگی شود. در مجموع، درک این مکانیسمها برای توسعه راهبردهای پیشگیرانه و درمانی در مقابله با افزایش شیوع و شدت آلرژیها در دنیای مدرن ضروری است.