varzeshi

چاقی یکی از عوامل خطر مهم و قابل تغییر برای ابتلا به واریس و تشدید آن است. تحقیقات متعددی ارتباط قوی بین وزن اضافی بدن و افزایش شیوع و شدت بیماری وریدی مزمن، از جمله وریدهای واریسی، را نشان داده‌اند. این ارتباط از طریق چندین مکانیسم پاتوفیزیولوژیک توضیح داده می‌شود که در نهایت به افزایش فشار بر سیستم وریدی و آسیب به ساختار رگ‌ها منجر می‌شود.

یکی از مکانیسم‌های اصلی که چاقی از طریق آن بر سیستم وریدی تأثیر می‌گذارد، افزایش فشار داخل شکمی و وریدی است. در افراد چاق، تجمع چربی در ناحیه شکم باعث افزایش فشار بر روی رگ‌های خونی اصلی در لگن و شکم، به ویژه ورید اجوف تحتانی و وریدهای ایلیاک، می‌شود. این فشار مداوم می‌تواند جریان خون از وریدهای پا به سمت قلب را مختل کند و منجر به احتباس خون در اندام‌های تحتانی شود. در نتیجه، فشار هیدرواستاتیک در وریدهای پا به طور مزمن بالا می‌رود. این افزایش فشار باعث اتساع وریدهای سطحی و عمقی شده و به مرور زمان به ضعف دیواره وریدها و نارسایی دریچه‌های یک‌طرفه در داخل آن‌ها منجر می‌شود که از ویژگی‌های بارز واریس است.

علاوه بر فشار مکانیکی، چاقی می‌تواند به تغییرات در ساختار و عملکرد دیواره ورید نیز کمک کند. در افراد چاق، ممکن است التهاب مزمن درجه پایین در بدن وجود داشته باشد که می‌تواند بر سلامت دیواره رگ‌های خونی تأثیر بگذارد. این التهاب می‌تواند منجر به تخریب کلاژن و الاستین، دو پروتئین کلیدی که مسئول استحکام و انعطاف‌پذیری دیواره ورید هستند، شود. کاهش یکپارچگی ساختاری دیواره ورید، آن را در برابر فشارهای داخلی آسیب‌پذیرتر کرده و مستعد گشادشدگی و تشکیل واریس می‌کند. همچنین، چاقی با مقاومت به انسولین و سندرم متابولیک مرتبط است که می‌تواند بر سلامت عروق به طور کلی تأثیر منفی بگذارد.

سبک زندگی کم‌تحرک که اغلب با چاقی همراه است، عامل دیگری است که به افزایش خطر واریس کمک می‌کند. افراد چاق ممکن است تمایل کمتری به فعالیت‌های فیزیکی داشته باشند، که این امر به نوبه خود باعث کاهش کارایی "پمپ عضلانی" در ساق پا می‌شود. پمپ عضلانی ساق پا نقش حیاتی در بازگرداندن خون از پاها به قلب دارد؛ با هر انقباض عضلات ساق، خون به سمت بالا فشرده می‌شود. در صورت عدم فعالیت کافی، این مکانیسم به درستی کار نمی‌کند و منجر به تجمع خون در وریدها و افزایش فشار می‌شود. این چرخه معیوب می‌تواند به پیشرفت واریس کمک کرده و علائم آن را تشدید کند. بنابراین، کاهش وزن و افزایش فعالیت بدنی نه تنها برای سلامت کلی، بلکه برای پیشگیری و مدیریت واریس نیز اهمیت بسزایی دارد.