varzeshi

اسکلروتراپی یک روش درمانی کم‌تهاجمی و مؤثر برای رگ‌های واریسی و وریدهای عنکبوتی است که از دهه‌ها قبل مورد استفاده قرار گرفته و تکنیک‌های آن به طور مداوم بهبود یافته‌اند. این روش شامل تزریق یک ماده شیمیایی خاص، به نام ماده اسکلروزانت، به داخل ورید آسیب‌دیده است. هدف اصلی این درمان، تحریک دیواره داخلی ورید (اندوتلیوم) برای ایجاد التهاب و در نهایت بسته شدن و چسبیدن دیواره‌های ورید به یکدیگر است. این فرآیند باعث می‌شود که ورید درگیر به مرور زمان فرو بریزد، اسکار تشکیل دهد و سپس توسط بدن جذب شود، در نتیجه جریان خون به سمت وریدهای سالم‌تر هدایت می‌گردد و ورید ناپدید می‌شود.

مکانیسم عمل ماده اسکلروزانت به این صورت است که پس از تزریق، باعث آسیب و تخریب سلول‌های اندوتلیال پوشش داخلی ورید می‌شود. این آسیب‌دیدگی منجر به یک واکنش التهابی می‌گردد که طی آن دیواره‌های ورید متورم شده، به هم می‌چسبند و در نهایت فیبروزه (بافت اسکار) می‌شوند. بسته به نوع و غلظت ماده اسکلروزانت، این مکانیسم می‌تواند از طریق تخریب غشای سلولی، تحریک شیمیایی یا ایجاد شیب اسمزی قوی عمل کند. به عنوان مثال، برخی اسکلروزانت‌ها مانند پولیدوکانول (polidocanol) و سدیم تترادسیل سولفات (sodium tetradecyl sulfate) از دسته دترجنت‌ها هستند که با آسیب رساندن به لیپیدهای غشای سلولی، باعث کلاپس ورید می‌شوند. این مواد می‌توانند به صورت مایع یا به صورت فوم (با ترکیب با هوا یا گاز استریل) تزریق شوند که فوم برای وریدهای بزرگ‌تر کاربرد بیشتری دارد.

کاربردهای اسکلروتراپی بسیار گسترده است. این روش به عنوان یک درمان انتخابی برای وریدهای عنکبوتی (تلانژکتازی) و وریدهای رتیکولار (وریدهای کوچک آبی-سبز) شناخته می‌شود، زیرا هم از نظر زیبایی و هم برای تسکین علائمی مانند درد، سوزش و خارش مؤثر است. علاوه بر این، اسکلروتراپی برای درمان برخی از انواع وریدهای واریسی کوچک و متوسط نیز کاربرد دارد، به خصوص در مواردی که جراحی یا لیزر درمانی مناسب نباشد یا به عنوان تکمیل‌کننده این روش‌ها پس از درمان وریدهای بزرگ‌تر استفاده شود. این روش همچنین در درمان ناهنجاری‌های وریدی خاص، بواسیر و هیدروسل (تورم کیسه بیضه) نیز به کار می‌رود. اسکلروتراپی اغلب به صورت سرپایی و در مطب پزشک انجام می‌شود و نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد.

مانند هر روش درمانی، اسکلروتراپی نیز می‌تواند با عوارض جانبی همراه باشد، اگرچه بیشتر آن‌ها خفیف و موقتی هستند. عوارض شایع در محل تزریق شامل کبودی، قرمزی، حساسیت به لمس، تورم و در موارد نادر، زخم‌های کوچک پوستی است که معمولاً به مرور زمان بهبود می‌یابند. تغییر رنگ پوست به صورت خط یا لکه قهوه‌ای (هایپرپیگمانتاسیون) در محل تزریق نیز ممکن است رخ دهد که معمولاً موقتی است اما گاهی اوقات می‌تواند تا ماه‌ها یا حتی سال‌ها باقی بماند. عوارض نادرتر اما جدی‌تر شامل التهاب شدید، لخته شدن خون در ورید (ترومبوفلبیت) یا در موارد بسیار نادر، ترومبوز ورید عمقی (DVT) و واکنش آلرژیک به ماده اسکلروزانت است. انتخاب پزشک مجرب و پیروی دقیق از دستورالعمل‌های قبل و بعد از عمل برای به حداقل رساندن این خطرات ضروری است.