لیزر درمانی درون وریدی (EVLT): مکانیسم، کاربردها، مزایا و معایب
لیزر درمانی درون وریدی (Endovenous Laser Treatment - EVLT)، که گاهی اوقات به آن Ablation لیزری درون وریدی (EVLA) نیز گفته میشود، یک روش درمانی کمتهاجمی برای واریس است که به طور فزایندهای جایگزین جراحیهای سنتی شده است. این روش با استفاده از انرژی لیزر برای بستن و از بین بردن وریدهای واریسی معیوب عمل میکند و به دلیل اثربخشی بالا و زمان بهبودی سریعتر، بسیار محبوب شده است.
مکانیسم عمل EVLT بر پایه تولید گرما توسط انرژی لیزر است. در این روش، یک فیبر نوری بسیار نازک از طریق یک برش کوچک در پوست وارد ورید واریسی هدف میشود و تا نقطه مورد نظر (معمولاً نزدیک کشاله ران برای ورید صافن بزرگ) هدایت میگردد. سپس، با فعال کردن لیزر و به آرامی خارج کردن فیبر از ورید، انرژی لیزر به دیواره داخلی ورید (اندوتلیوم) تابانده میشود. گرمای ناشی از لیزر باعث آسیب حرارتی به سلولهای دیواره ورید، انقباض کلاژن در دیواره ورید و در نهایت چسبیدن دیوارههای ورید به یکدیگر میشود. این فرآیند منجر به بسته شدن کامل ورید، فیبروز (اسکار شدن) و در نهایت جذب شدن آن توسط بدن در طول زمان میشود، در نتیجه جریان خون به سمت وریدهای سالمتر هدایت میگردد.
کاربردها و مزایای EVLT EVLT عمدتاً برای درمان نارسایی در وریدهای صافن بزرگ (GSV) و وریدهای صافن کوچک (SSV) که از علل اصلی واریس هستند، استفاده میشود. این روش برای بیمارانی که دارای وریدهای واریسی با رفلاکس قابل توجه در این وریدها هستند، گزینه ایدهآلی است. مزایای EVLT شامل:
- کمتهاجمی بودن: نیاز به برشهای بزرگ جراحی ندارد و تنها یک سوراخ کوچک برای ورود فیبر لیزر کافی است.
- بیهوشی موضعی: معمولاً تحت بیحسی موضعی (تومسنت) انجام میشود، که خطر عوارض مرتبط با بیهوشی عمومی را کاهش میدهد.
- درمان سرپایی: اغلب به صورت سرپایی در کلینیک یا مطب پزشک انجام میشود و نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد.
- دوران نقاهت سریع: بیماران معمولاً میتوانند بلافاصله پس از عمل راه بروند و فعالیتهای روزمره خود را از سر بگیرند.
- اثربخشی بالا: نرخ موفقیت بالایی در بستن وریدهای معیوب دارد.
- نتایج زیبایی بهتر: به دلیل عدم وجود برشهای بزرگ، جای زخم قابل توجهی باقی نمیماند.
معایب و عوارض جانبی EVLT، اگرچه این روش به طور کلی ایمن و مؤثر است، اما مانند هر روش پزشکی، میتواند با معایب و عوارض جانبی همراه باشد. معایب شامل:
- هزینه بالا: ممکن است نسبت به برخی روشهای دیگر مانند اسکلروتراپی گرانتر باشد.
- نیاز به تجهیزات تخصصی: انجام آن نیازمند دستگاه لیزر و فیبرهای نوری مخصوص است. عوارض جانبی احتمالی شامل:
- درد و کبودی: شایع در محل درمان.
- بیحسی یا سوزش (پارستزی): به دلیل آسیب موقت به اعصاب سطحی نزدیک ورید درمان شده، که معمولاً موقتی است.
- تغییر رنگ پوست: تیرگی موقت پوست در مسیر ورید درمان شده.
- ترومبوفلبیت سطحی: التهاب و لخته شدن خون در وریدهای سطحی مجاور.
- ترومبوز ورید عمقی (DVT): اگرچه نادر است، اما یک عارضه جدی محسوب میشود و نیاز به فوریت پزشکی دارد.
- سوختگی پوستی: در صورت عدم استفاده صحیح از لیزر، ممکن است سوختگی پوستی رخ دهد. انتخاب پزشک متخصص و با تجربه برای به حداقل رساندن این خطرات و اطمینان از انجام صحیح درمان بسیار مهم است.