استریپینگ ورید (Vein Stripping): روش جراحی سنتی، اندیکاسیونها و
استریپینگ ورید یک روش جراحی سنتی و قدیمیتر برای درمان واریس است که پیش از ظهور روشهای کمتهاجمیتر مانند لیزر، فرسایش با فرکانس رادیویی و چسب وریدی، استاندارد طلایی درمان محسوب میشد. این عمل شامل برداشتن کامل یا بخشی از وریدهای اصلی سطحی آسیبدیده، عمدتاً ورید صافن بزرگ (GSV) یا ورید صافن کوچک (SSV)، از طریق برشهای جراحی است. اگرچه اکنون کمتر از گذشته استفاده میشود، اما در برخی شرایط خاص هنوز هم کاربرد دارد.
روش جراحی سنتی استریپینگ ورید به شرح زیر است: ابتدا بیمار تحت بیهوشی عمومی یا اسپاینال (نخاعی) قرار میگیرد. سپس، جراح یک برش نسبتاً بزرگ در کشاله ران (برای ورید صافن بزرگ) یا پشت زانو (برای ورید صافن کوچک) ایجاد میکند تا به نقطه اتصال ورید صافن به ورید عمقی (ورید فمورال) دسترسی پیدا کند. در این مرحله، ورید قطع و گره زده میشود تا از بازگشت خون از سیستم عمقی به سطحی جلوگیری شود (لایکاسیون). سپس، یک سیم نازک و انعطافپذیر به نام "استریپر" از طریق ورید صافن وارد شده و تا انتهای پایینی ورید (معمولاً نزدیک مچ پا) هدایت میشود. در این نقطه، برش دیگری ایجاد شده و انتهای سیم استریپر به ورید متصل میشود. سپس، استریپر با کشیدن از برش بالایی خارج میشود و ورید صافن را به طور کامل از بدن خارج میکند.
اندیکاسیونها (موارد کاربرد) برای استریپینگ ورید در حال حاضر محدودتر از گذشته است، زیرا روشهای کمتهاجمیتر نتایج مشابه یا بهتری با عوارض کمتر ارائه میدهند. با این حال، استریپینگ ممکن است در موارد خاصی هنوز هم مورد استفاده قرار گیرد:
- وریدهای بسیار بزرگ و متسع: در مواردی که قطر ورید صافن به قدری زیاد است که روشهای حرارتی یا چسب وریدی ممکن است به طور کامل مؤثر نباشند.
- وریدهای بسیار پیچخورده: وریدهایی که پیچخوردگیهای شدیدی دارند و عبور کاتتر لیزر یا RFA از آنها دشوار است.
- وجود لختههای خون قدیمی: در صورتی که لختههای خون قدیمی در ورید صافن وجود داشته باشد که نتوانند با روشهای دیگر درمان شوند.
- درمان همزمان سایر مشکلات: در مواردی که نیاز به جراحیهای دیگر در همان ناحیه وجود دارد.
- عدم دسترسی به روشهای نوین: در مراکزی که به تجهیزات لازم برای روشهای کمتهاجمی دسترسی ندارند.
عوارض و محدودیتهای استریپینگ ورید از جمله دلایلی هستند که باعث کاهش محبوبیت آن شدهاند. عوارض شایع شامل:
- درد قابل توجه پس از عمل: معمولاً بیشتر از روشهای کمتهاجمی است و نیاز به داروهای مسکن بیشتری دارد.
- کبودی و تورم گسترده: به دلیل تروما و خونریزی داخلی ناشی از کشیدن ورید.
- خونریزی و هماتوم (تجمع خون): در مسیر ورید برداشته شده.
- آسیب عصبی: به ویژه به اعصاب سطحی که در نزدیکی ورید قرار دارند، میتواند منجر به بیحسی، گزگز یا درد مزمن شود.
- جای زخم (اسکار): برشهای جراحی بزرگتر هستند و جای زخمهای مشهودتری باقی میگذارند.
- دوران نقاهت طولانیتر: نیاز به زمان بیشتری برای بازگشت به فعالیتهای عادی در مقایسه با روشهای کمتهاجمی. عوارض نادر اما جدیتر شامل عفونت، ترومبوز ورید عمقی (DVT) و آمبولی ریه است. به همین دلیل، در حال حاضر استریپینگ ورید عمدتاً برای موارد خاص و پس از ارزیابی دقیق توسط جراح عروق در نظر گرفته میشود.