عفونتهای ادراری: علائم، پیشگیری و درمان
عفونتهای ادراری (UTIs) عفونتهایی هستند که میتوانند هر بخشی از سیستم ادراری، از جمله کلیهها، حالبها، مثانه و مجرای ادرار را درگیر کنند. این عفونتها به دلیل ورود باکتریها (اغلب اِشریشیا کُلی یا E. coli) به مجرای ادرار و تکثیر آنها ایجاد میشوند. زنان به دلیل کوتاه بودن مجرای ادرار خود و نزدیکی آن به مقعد، بیشتر مستعد ابتلا به UTI هستند، اما مردان، کودکان و افراد مسن نیز میتوانند به آن مبتلا شوند. علائم آزاردهنده و پتانسیل بروز عوارض جدی در صورت عدم درمان، اهمیت شناخت و مدیریت این عفونتها را دوچندان میکند.
علائم رایج عفونتهای ادراری شامل درد یا سوزش هنگام ادرار، تکرر ادرار یا احساس نیاز شدید و ناگهانی به ادرار کردن (فوریت ادرار)، احساس عدم تخلیه کامل مثانه، ادرار کدر یا بدبو، و در برخی موارد، وجود خون در ادرار است. اگر عفونت به کلیهها سرایت کند، علائم جدیتری مانند تب، لرز، درد پهلو یا کمر و تهوع و استفراغ نیز ممکن است ظاهر شوند. در صورت مشاهده این علائم، مراجعه فوری به پزشک برای تشخیص و درمان الزامی است، زیرا عفونتهای کلیه میتوانند به آسیب جدی و دائمی منجر شوند.
برای پیشگیری از عفونتهای ادراری، چندین راهکار ساده و مؤثر وجود دارد. نوشیدن آب فراوان یکی از مهمترین آنهاست، زیرا به شستشوی باکتریها از مجرای ادرار کمک میکند. ادرار کردن بلافاصله پس از احساس نیاز و عدم نگه داشتن ادرار برای مدت طولانی نیز مهم است. برای زنان، پاک کردن ناحیه تناسلی از جلو به عقب پس از اجابت مزاج و ادرار کردن بلافاصله پس از رابطه جنسی، میتواند به کاهش خطر ورود باکتریها به مجرای ادرار کمک کند. پوشیدن لباس زیر پنبهای و اجتناب از لباسهای تنگ و مرطوب نیز توصیه میشود. برخی مطالعات نیز نشان دادهاند که آب کرنبری ممکن است در پیشگیری از عفونتهای ادراری (به ویژه در افراد مستعد) مؤثر باشد، اگرچه این موضوع هنوز نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.
درمان عفونتهای ادراری معمولاً شامل آنتیبیوتیکها است که توسط پزشک تجویز میشوند. نوع و مدت زمان مصرف آنتیبیوتیک به شدت عفونت و نوع باکتری عامل آن بستگی دارد. بسیار مهم است که دوره درمان آنتیبیوتیک را حتی اگر علائم بهبود یافتند، به طور کامل به پایان برسانید تا از عود عفونت و ایجاد مقاومت باکتریایی جلوگیری شود. در کنار آنتیبیوتیکها، نوشیدن مایعات فراوان و استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه برای تسکین درد و سوزش نیز میتواند مفید باشد. در موارد عفونتهای ادراری مکرر، پزشک ممکن است آزمایشهای بیشتری برای یافتن علت زمینهای انجام دهد و درمانهای پیشگیرانه را توصیه کند.