انواع مختلف اماس: درک تفاوتها
بیماری اماس یک بیماری واحد نیست و به شکلهای مختلفی بروز پیدا میکند که هر کدام الگوی پیشرفت و علائم خاص خود را دارند. شناخت انواع مختلف اماس برای تشخیص دقیق، انتخاب بهترین رویکرد درمانی و همچنین پیشبینی سیر بیماری اهمیت بالایی دارد. این دستهبندیها به پزشکان کمک میکنند تا بهترین برنامهریزی مراقبتی را برای هر بیمار به صورت فردی انجام دهند، چرا که هر نوع از اماس ممکن است به داروهای متفاوتی پاسخ دهد.
شایعترین نوع اماس، اماس عودکننده-فروکشکننده (RRMS) است. حدود 85 درصد از بیماران در زمان تشخیص به این نوع مبتلا هستند. در RRMS، دورههایی از علائم جدید یا بدتر شدن علائم قبلی (عود یا حمله) وجود دارد که پس از آن دورههای بهبودی کامل یا جزئی (فروکش) اتفاق میافتد. در دوره فروکش، علائم ممکن است کاملاً از بین بروند یا بهبود یابند، اما گاهی اوقات آسیبهای عصبی جزئی باقی میماند. این نوع از اماس اغلب با داروهای تعدیلکننده بیماری (DMTs) به خوبی مدیریت میشود.
پس از مدتی (معمولاً 10 تا 20 سال) حدود نیمی از بیماران RRMS وارد مرحلهای به نام اماس پیشرونده ثانویه (SPMS) میشوند. در SPMS، پس از دورههای عود و فروکش، بیماری شروع به پیشرفت تدریجی و مداوم میکند، با یا بدون حملات مشخص. به عبارت دیگر، ناتوانی به طور پیوسته بدتر میشود. این مرحله میتواند به تدریج اتفاق بیفتد و مدیریت آن چالشبرانگیزتر باشد، زیرا داروهای موجود برای SPMS محدودتر هستند.
دو نوع دیگر از اماس، اماس پیشرونده اولیه (PPMS) و اماس سندرم بالینی ایزوله (CIS) هستند. PPMS نوع نادری است که حدود 15 درصد از بیماران را شامل میشود و از همان ابتدا با بدتر شدن تدریجی علائم و ناتوانی، بدون دورههای عود و فروکش مشخص، پیشرفت میکند. CIS به معنای اولین اپیزود علائم عصبی است که حداقل 24 ساعت طول میکشد و ناشی از التهاب یا آسیبدیدگی میلین در سیستم عصبی مرکزی است. همه افراد با CIS به اماس تبدیل نمیشوند، اما برخی از آنها در آینده به اماس تشخیص داده خواهند شد. درک این تفاوتها به بیماران و پزشکان کمک میکند تا بهتر با پیچیدگیهای این بیماری کنار بیایند و بهترین مسیر درمانی را انتخاب کنند.