نقش ویتامین D در اماس: فراتر از یک مکمل

نقش ویتامین D در بدن و بیماری های مرتبط با کمبود ویتامین D – دکتر رویا  خادمیان

نقش ویتامین D در بیماری ام‌اس در سال‌های اخیر به طور فزاینده‌ای مورد توجه قرار گرفته است و شواهد قوی نشان می‌دهند که این ویتامین نه تنها یک مکمل ساده نیست، بلکه یک عامل مهم در خطر ابتلا به ام‌اس و حتی در سیر پیشرفت آن محسوب می‌شود. ویتامین D که عمدتاً از طریق قرار گرفتن در معرض نور خورشید سنتز می‌شود و در برخی غذاها یافت می‌شود، فراتر از نقش شناخته‌شده‌اش در سلامت استخوان‌ها، عملکردهای مهمی در تنظیم سیستم ایمنی بدن نیز ایفا می‌کند.

مطالعات اپیدمیولوژیک نشان داده‌اند که شیوع ام‌اس در مناطقی با تابش نور خورشید کمتر و سطح پایین‌تر ویتامین D در جمعیت، بیشتر است. این ارتباط جغرافیایی قوی، فرضیه‌ای را مطرح کرده است که کمبود ویتامین D می‌تواند یک عامل خطر محیطی مهم برای توسعه ام‌اس باشد. علاوه بر این، تحقیقات نشان می‌دهند که افراد مبتلا به ام‌اس اغلب سطوح پایین‌تری از ویتامین D در خون خود دارند.

نقش ویتامین D در ام‌اس به دلیل تأثیر آن بر سیستم ایمنی است. گیرنده‌های ویتامین D بر روی بسیاری از سلول‌های ایمنی یافت می‌شوند و این ویتامین می‌تواند به تعدیل پاسخ‌های التهابی و تنظیم فعالیت سلول‌های T (که در آسیب به میلین در ام‌اس نقش دارند) کمک کند. سطوح کافی ویتامین D ممکن است به کاهش التهاب، محافظت از میلین و حتی کاهش تعداد عودها در بیماران ام‌اس کمک کند. این یافته‌ها، اهمیت حفظ سطوح بهینه ویتامین D را برای افراد در معرض خطر و بیماران ام‌اس برجسته می‌سازد.

با توجه به این شواهد، بسیاری از متخصصان توصیه می‌کنند که افراد مبتلا به ام‌اس و حتی افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا به آن هستند (مانند خویشاوندان درجه یک بیماران)، سطح ویتامین D خود را بررسی کرده و در صورت نیاز، تحت نظر پزشک، مکمل‌های ویتامین D را مصرف کنند. اگرچه ویتامین D به تنهایی یک درمان برای ام‌اس نیست و نمی‌تواند جایگزین داروهای تعدیل‌کننده بیماری شود، اما حفظ سطح کافی آن به عنوان یک استراتژی مکمل می‌تواند بخشی از یک رویکرد جامع برای مدیریت بیماری و بهبود نتایج بالینی باشد.