انواع اصلی سنگهای کلیه
سنگهای کلیه انواع مختلفی دارند که هر کدام از مواد شیمیایی متفاوتی تشکیل شده‌اند و شیوع و علل متفاوتی دارند. شناسایی نوع سنگ برای برنامه‌ریزی درمان و پیشگیری از عود آن بسیار مهم است. شایع‌ترین نوع سنگ، سنگهای کلسیم اگزالات هستند که حدود 80% از کل سنگ‌ها را تشکیل می‌دهند. این سنگ‌ها معمولاً سخت و خشن هستند و اغلب به دلیل افزایش سطح کلسیم یا اگزالات در ادرار یا کاهش سطح سیترات (که یک مهارکننده طبیعی سنگ است) تشکیل می‌شوند.
دومین نوع شایع، سنگهای اسید اوریک هستند که حدود 5 تا 10% سنگ‌ها را شامل می‌شوند. این سنگ‌ها اغلب در افرادی با اسید اوریک بالا در خون (نقرس) یا ادرار اسیدی تشکیل می‌شوند. برخلاف سنگهای کلسیمی، این سنگ‌ها اغلب در رادیوگرافی ساده دیده نمی‌شوند و برای تشخیص نیاز به سی‌تی‌اسکن دارند. تغییر رژیم غذایی و قلیایی کردن ادرار می‌تواند در پیشگیری و حتی حل کردن این نوع سنگ‌ها موثر باشد.
نوع سوم، سنگهای استروویت (عفونی) هستند که حدود 10 تا 15% سنگ‌ها را تشکیل می‌دهند. این سنگ‌ها معمولاً به دنبال عفونت‌های ادراری مزمن ناشی از باکتری‌هایی که اوره را تجزیه می‌کنند (مانند پروتئوس) ایجاد می‌شوند. این باکتری‌ها آمونیاک تولید می‌کنند که ادرار را قلیایی کرده و محیطی مساعد برای تشکیل سنگهای استروویت فراهم می‌کند. این سنگ‌ها اغلب به سرعت رشد کرده و می‌توانند به اندازه بزرگ (سنگهای شاخ گوزنی) در کلیه درآیند و حتی بدون علائم باشند.
در نهایت، سنگهای سیستین نوع نادری هستند که کمتر از 1% سنگ‌ها را شامل می‌شوند و ناشی از یک اختلال ژنتیکی به نام سیستینوری هستند. در این بیماری، کلیه‌ها نمی‌توانند اسید آمینه سیستین را به درستی بازجذب کنند و در نتیجه، سطح سیستین در ادرار بالا می‌رود و منجر به تشکیل سنگ می‌شود. این سنگ‌ها معمولاً در سنین پایین شروع به تشکیل می‌کنند و نیاز به مدیریت طولانی‌مدت با مصرف زیاد مایعات و داروهای خاص دارند. شناخت این انواع مختلف سنگ‌ها به پزشکان کمک می‌کند تا بهترین استراتژی درمانی و پیشگیرانه را برای هر بیمار تعیین کنند.