ارتباط سنگ کلیه با عفونتهای ادراری
عفونتهای ادراری (UTIs) و سنگ کلیه ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند و میتوانند به صورت دوطرفه بر هم تأثیر بگذارند. از یک سو، وجود سنگ در سیستم ادراری میتواند خطر ابتلا به عفونتهای ادراری را به شدت افزایش دهد. سنگها میتوانند به عنوان یک "لانه" برای باکتریها عمل کنند و محیطی را فراهم آورند که باکتریها بتوانند در آن رشد و تکثیر یابند و از بین بردن آنها با آنتیبیوتیکها را دشوارتر سازند. سنگها همچنین میتوانند جریان طبیعی ادرار را مسدود کرده و باعث رکود ادرار شوند که خود یک عامل خطر عمده برای عفونت است.
از سوی دیگر، برخی از عفونتهای ادراری خاص میتوانند مستقیماً به تشکیل سنگ کلیه منجر شوند، به ویژه سنگهای استروویت (Struvite) که به سنگهای عفونی نیز معروفند. این سنگها معمولاً در اثر عفونت باکتریهایی مانند پروتئوس (Proteus)، کلبسیلا (Klebsiella) یا سودوموناس (Pseudomonas) ایجاد میشوند. این باکتریها آنزیمی به نام اورهآز تولید میکنند که اوره موجود در ادرار را به آمونیاک و دیاکسید کربن تجزیه میکند. این فرآیند باعث افزایش pH ادرار و قلیایی شدن آن میشود.
محیط ادرار قلیایی، همراه با وجود آمونیوم، منیزیوم و فسفات، شرایط ایدهآلی را برای کریستالیزاسیون و تشکیل سنگهای استروویت فراهم میکند. این سنگها میتوانند به سرعت رشد کرده و به اندازههای بسیار بزرگ، گاهی اوقات به شکل شاخ گوزن (Staghorn calculi) در حفرههای کلیه درآیند. سنگهای استروویت اغلب بدون علامت هستند، اما میتوانند منجر به عفونتهای ادراری مزمن و عودکننده، تب، درد پهلو و در نهایت آسیب شدید به کلیه و حتی نارسایی کلیوی شوند.
مدیریت سنگهای عفونی (استروویت) چالشبرانگیز است و معمولاً نیاز به حذف کامل سنگ از طریق جراحی (مانند PCNL) و درمان طولانیمدت آنتیبیوتیکی برای ریشهکن کردن عفونت دارد. اگر حتی یک قطعه کوچک از سنگ باقی بماند، باکتریها میتوانند دوباره در آن مستقر شده و باعث عود سریع سنگ و عفونت شوند. بنابراین، در بیماران با سنگ کلیه و عفونتهای ادراری مکرر، اهمیت بررسی دقیق برای شناسایی نوع سنگ و درمان همزمان عفونت و سنگ برای جلوگیری از عوارض جدی بسیار زیاد است.