varzeshi

رابطه بین سنگ کلیه و بیماری‌های استخوانی، به ویژه آنهایی که بر متابولیسم کلسیم تأثیر می‌گذارند، یک جنبه مهم در ارزیابی بیماران سنگ‌ساز است. یکی از شایع‌ترین این ارتباطات، با هایپرپاراتیروئیدیسم (Hyperparathyroidism) است، چه اولیه و چه ثانویه. غدد پاراتیروئید مسئول تنظیم سطح کلسیم در خون هستند و هورمون پاراتیروئید (PTH) ترشح می‌کنند. در هایپرپاراتیروئیدیسم اولیه، یک یا چند غده پاراتیروئید بیش از حد فعال می‌شوند و PTH اضافی ترشح می‌کنند که منجر به افزایش سطح کلسیم در خون (هایپرکلسمی) می‌شود.

این هایپرکلسمی باعث افزایش فیلتراسیون کلسیم توسط کلیه‌ها و در نتیجه افزایش دفع کلسیم در ادرار (هایپرکلسیوری) می‌شود. افزایش کلسیم در ادرار یکی از قوی‌ترین عوامل خطر برای تشکیل سنگ‌های کلسیم اگزالات و کلسیم فسفات است. بنابراین، در هر بیماری که با سنگ‌های کلسیمی عودکننده مواجه است، بررسی سطح PTH و کلسیم خون برای رد یا تأیید هایپرپاراتیروئیدیسم اولیه از اهمیت بالایی برخوردار است.

علاوه بر هایپرپاراتیروئیدیسم اولیه، برخی از بیماری‌های استخوانی دیگر یا شرایطی که بر سلامت استخوان تأثیر می‌گذارند نیز می‌توانند با سنگ کلیه مرتبط باشند. به عنوان مثال، در بیماری‌هایی مانند سارکوئیدوز یا برخی از سرطان‌ها، سطح کلسیم خون می‌تواند افزایش یابد که به نوبه خود خطر تشکیل سنگ کلیه را زیاد می‌کند. همچنین، بی‌حرکتی طولانی مدت یا تحلیل رفتن استخوان‌ها به هر دلیلی می‌تواند منجر به آزادسازی کلسیم از استخوان‌ها و افزایش دفع آن در ادرار شود.

مدیریت سنگ کلیه در بیماران مبتلا به بیماری‌های استخوانی، مستلزم درمان همزمان هر دو بیماری است. در مورد هایپرپاراتیروئیدیسم اولیه، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن غده پاراتیروئید بیش فعال باشد. این عمل می‌تواند سطح کلسیم ادرار را به حالت عادی بازگرداند و به طور قابل توجهی خطر تشکیل سنگ‌های جدید را کاهش دهد. در سایر موارد، درمان بیماری استخوانی زمینه‌ای و اقدامات پیشگیرانه کلی برای سنگ کلیه (مانند مصرف مایعات کافی) نیز ضروری است.