varzeshi

چاقی و سندروم متابولیک (که شامل چاقی شکمی، فشار خون بالا، قند خون بالا، و سطوح غیرطبیعی چربی خون است) به طور فزاینده‌ای به عنوان عوامل خطر مهم برای تشکیل سنگ کلیه شناخته می‌شوند. این ارتباط نه تنها از طریق افزایش شیوع بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت نوع 2 و فشار خون بالا است، بلکه از طریق مکانیسم‌های بیوشیمیایی خاصی نیز صورت می‌گیرد که بر ترکیب ادرار تأثیر می‌گذارند.

یکی از مهمترین تغییرات مرتبط با چاقی و سندروم متابولیک، افزایش اسیدیته ادرار (کاهش pH ادرار) است. افراد چاق اغلب دچار مقاومت به انسولین هستند، که می‌تواند توانایی کلیه‌ها را در دفع اسید به درستی مختل کند. این امر منجر به تولید ادرار اسیدی‌تر می‌شود. ادرار اسیدی محیطی ایده‌آل برای تشکیل سنگ‌های اسید اوریک فراهم می‌کند، حتی اگر سطح اسید اوریک خون لزوماً بالا نباشد. این موضوع یکی از دلایلی است که سنگ‌های اسید اوریک در افراد چاق شیوع بیشتری دارند.

علاوه بر pH ادرار، چاقی و سندروم متابولیک می‌توانند بر سایر عوامل سنگ‌ساز نیز تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، در برخی مطالعات، افزایش دفع اگزالات و سدیم در ادرار در افراد چاق مشاهده شده است که می‌تواند خطر تشکیل سنگ‌های کلسیم اگزالات را نیز افزایش دهد. همچنین، کم‌آبی ناشی از تعریق بیشتر در افراد چاق و الگوهای غذایی نامناسب مرتبط با چاقی، مانند مصرف بالای نمک و نوشیدنی‌های شیرین، می‌توانند به تشکیل سنگ کلیه کمک کنند.

مدیریت وزن و اصلاح سندروم متابولیک می‌تواند نقش کلیدی در پیشگیری و درمان سنگ کلیه در این جمعیت ایفا کند. کاهش وزن، تغییرات رژیم غذایی (مانند کاهش مصرف قندهای ساده و پروتئین حیوانی، افزایش مصرف میوه‌ها و سبزیجات برای قلیایی کردن ادرار) و کنترل دیابت و فشار خون، همگی می‌توانند به بهبود ترکیب ادرار و کاهش خطر تشکیل سنگ کمک کنند. در برخی موارد، داروهایی برای قلیایی کردن ادرار یا کاهش سطح اسید اوریک ممکن است تجویز شوند.