تجزیه شیمیایی سنگ (Stone Analysis) و اهمیت آن در درمان و پیشگیری
تجزیه شیمیایی سنگ (Stone Analysis) یکی از مهمترین مراحل در مدیریت سنگ کلیه است و به عنوان یک سنگ بنا در تعیین استراتژیهای درمانی و پیشگیرانه عمل میکند. زمانی که یک سنگ از بدن دفع میشود یا از طریق جراحی خارج میگردد، ارسال آن به آزمایشگاه برای تجزیه شیمیایی ضروری است. این تجزیه دقیقاً مشخص میکند که سنگ از چه مواد معدنی و آلی تشکیل شده است، که این اطلاعات برای پزشک و بیمار ارزش بیاندازهای دارد. بدون دانستن ترکیب شیمیایی سنگ، درمان و پیشگیری موثر از عود آن بسیار دشوار یا حتی غیرممکن خواهد بود.
نتایج تجزیه شیمیایی سنگ به پزشک نشان میدهد که سنگ از چه نوعی است (مثلاً کلسیم اگزالات، اسید اوریک، استروویت، سیستین و غیره). این اطلاعات کلید راههای درمانی و پیشگیری را باز میکند. به عنوان مثال، اگر سنگ از نوع کلسیم اگزالات باشد، رویکرد درمانی بر کنترل کلسیم و اگزالات در ادرار متمرکز خواهد بود. در حالی که برای سنگ اسید اوریک، قلیایی کردن ادرار و کاهش اسید اوریک در ادرار اهمیت پیدا میکند. اگر سنگ از نوع استروویت باشد، نشاندهنده یک عفونت ادراری مزمن زمینهای است که باید درمان شود.
همچنین، دانستن ترکیب سنگ به پزشک کمک میکند تا بفهمد کدام عوامل خطر متابولیک بیشترین نقش را در تشکیل آن سنگ خاص داشتهاند. این اطلاعات سپس با نتایج آزمایشات خون و ادرار 24 ساعته بیمار مقایسه میشود تا یک تصویر جامع و کامل از مکانیسمهای دخیل در سنگسازی ارائه دهد. به عنوان مثال، اگر تجزیه شیمیایی سنگی از نوع کلسیم اگزالات را نشان دهد و آزمایش 24 ساعته ادرار هایپرکلسیوری را تأیید کند، تمرکز درمان بر کاهش دفع کلسیم ادراری خواهد بود.
به طور خلاصه، تجزیه شیمیایی سنگ، یک پل ارتباطی حیاتی بین سنگ دفع شده و وضعیت متابولیک بیمار است. این تنها راه قطعی برای تعیین نوع سنگ است و بدون آن، پیشگیری از عود سنگ تقریباً به یک حدس و گمان تبدیل میشود. بنابراین، هر بیمار سنگساز باید تشویق شود که سنگ دفع شده خود را جمعآوری کرده و برای تجزیه به آزمایشگاه بفرستد تا راه برای یک برنامه درمانی و پیشگیری موثر و شخصیسازی شده هموار شود.