درمان دارویی برای کمک به دفع سنگهای کوچک

سریع ترین درمان سنگ کلیه - دکتر شهریار ناطق جراح و متخصص ارولوژی

درمان دارویی برای کمک به دفع سنگ‌های کوچک، به ویژه آنهایی که در حالب گیر کرده‌اند، یک رویکرد محافظه‌کارانه و در عین حال موثر است که می‌تواند از نیاز به مداخلات تهاجمی‌تر جلوگیری کند. این رویکرد معمولاً برای سنگ‌هایی با اندازه کمتر از 10 میلی‌متر، به خصوص 4-6 میلی‌متر، مناسب است که احتمال خودبه‌خودی دفع شدنشان بیشتر است. هدف این درمان، تسهیل عبور سنگ از طریق مجاری ادراری با کاهش اسپاسم و گشاد کردن حالب است.

شایع‌ترین دسته داروهایی که برای این منظور استفاده می‌شوند، آلفابلاکرها (Alpha-blockers) هستند، به ویژه تامسولوسین (Tamsulosin). این داروها در اصل برای درمان بزرگی خوش‌خیم پروستات استفاده می‌شوند، اما ثابت شده است که گیرنده‌های آلفا-1 را در عضلات صاف حالب نیز مسدود می‌کنند. این عمل باعث شل شدن عضلات حالب و گشاد شدن آن می‌شود، که به نوبه خود به عبور آسان‌تر سنگ از حالب کمک می‌کند. آلفابلاکرها می‌توانند نرخ دفع خودبه‌خودی سنگ را افزایش داده و زمان دفع را کاهش دهند.

علاوه بر آلفابلاکرها، ممکن است داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) نیز برای کنترل درد و کاهش التهاب و ادم اطراف سنگ تجویز شوند. گرچه NSAIDs مستقیماً به دفع سنگ کمک نمی‌کنند، اما با کنترل درد، به بیمار اجازه می‌دهند تا زمان لازم برای عبور طبیعی سنگ را تحمل کند. استفاده از این داروها باید با احتیاط و تحت نظر پزشک باشد، به خصوص در بیماران با مشکلات کلیوی یا گوارشی.

مایعات درمانی نیز یک جزء حیاتی از درمان دارویی است. نوشیدن مقادیر کافی آب به رقیق شدن ادرار و افزایش حجم ادرار کمک می‌کند، که این "جریان" می‌تواند سنگ را به جلو هل دهد. بیماران تشویق می‌شوند تا به اندازه کافی مایعات بنوشند تا ادرارشان روشن و رقیق شود. در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای دیگری مانند کورتیکواستروئیدها را برای کاهش التهاب در اطراف سنگ در نظر بگیرد، اگرچه استفاده از آنها کمتر رایج است و نیاز به ارزیابی دقیق مزایا و معایب دارد.

باید توجه داشت که درمان دارویی برای دفع سنگ نیاز به پیگیری دقیق دارد. بیمار باید از نظر کنترل درد، علائم عفونت و عدم توانایی در دفع سنگ تحت نظر باشد. اگر سنگ پس از یک دوره معین (معمولاً 2 تا 4 هفته) دفع نشود، یا اگر علائمی مانند تب، درد غیرقابل کنترل یا نارسایی کلیه بروز کند، ممکن است نیاز به مداخلات تهاجمی‌تر مانند یورتروسکوپی یا ESWL باشد.