پیشگیری از عود سنگ کلیه: رویکردهای دارویی (تیازیدها، سیترات پتاس
پیشگیری از عود سنگ کلیه برای بیمارانی که یک بار تجربه سنگ داشته‌اند، بسیار حیاتی است، زیرا احتمال تشکیل سنگ‌های جدید در آنها بالا است. رویکردهای دارویی، در کنار تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی، نقش محوری در این پیشگیری ایفا می‌کنند. انتخاب داروی مناسب به نوع سنگ و ناهنجاری‌های متابولیکی شناسایی شده در آزمایشات 24 ساعته ادرار بستگی دارد.
برای بیمارانی که دچار هایپرکلسیوری (دفع بیش از حد کلسیم در ادرار) هستند و سنگ‌های کلسیم اگزالات تشکیل می‌دهند، دیورتیک‌های تیازیدی (Thiazide Diuretics) مانند هیدروکلروتیازید (Hydrochlorothiazide) یا کلرتالیدون (Chlorthalidone) داروهای خط اول هستند. تیازیدها با افزایش بازجذب کلسیم در کلیه، دفع کلسیم ادراری را کاهش می‌دهند و به این ترتیب، اشباع ادرار با کلسیم را کم می‌کنند. این داروها در دوزهای پایین استفاده می‌شوند و معمولاً به خوبی تحمل می‌شوند، اما باید سطح پتاسیم خون بیمار نیز پایش شود.
سیترات پتاسیم (Potassium Citrate) یک داروی بسیار مهم و پرکاربرد دیگر در پیشگیری از انواع مختلف سنگ است. این دارو به سه طریق عمل می‌کند: اولاً، با افزایش سطح سیترات در ادرار، که یک مهارکننده طبیعی کریستالیزاسیون کلسیم است؛ ثانیاً، با اتصال به کلسیم در ادرار و جلوگیری از تشکیل سنگ‌های کلسیم؛ و ثالثاً، با قلیایی کردن ادرار. قلیایی کردن ادرار به خصوص برای پیشگیری و حل کردن سنگ‌های اسید اوریک و سیستین حیاتی است و برای سنگ‌های کلسیم فسفات نیز می‌تواند مفید باشد.
در موارد خاص، داروهای دیگری نیز ممکن است مورد استفاده قرار گیرند. برای سنگ‌های اسید اوریک که با آلوپورینول (برای کاهش تولید اسید اوریک) و سیترات پتاسیم (برای قلیایی کردن ادرار) کنترل می‌شوند. در بیماران مبتلا به سیستینوری، علاوه بر سیترات پتاسیم و مایعات فراوان، داروهایی مانند دی-پنی‌سیلامین یا تیوپرونین ممکن است برای افزایش حلالیت سیستین تجویز شوند. انتخاب داروی مناسب نیازمند ارزیابی دقیق متابولیک بیمار و همکاری طولانی‌مدت با پزشک است.
نکته مهم این است که درمان دارویی پیشگیرانه باید به صورت طولانی‌مدت و با نظارت منظم انجام شود. بیماران باید به طور دوره‌ای برای بررسی اثربخشی درمان (با آزمایشات ادرار 24 ساعته) و عوارض جانبی احتمالی داروها مورد پایش قرار گیرند. پیروی از رژیم دارویی و توصیه‌های غذایی، کلید موفقیت در جلوگیری از عود سنگ کلیه است.