عوارض احتمالی سنگ کلیه: انسداد، هیدرونفروز، عفونت، آسیب کلیوی

درمان قطعی هیدرونفروز کلیه (ورم کلیه) - دکتر حسین کرمی متخصص ارولوژی

سنگ کلیه علاوه بر درد شدید، می‌تواند منجر به عوارض جدی شود که در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، می‌توانند به کلیه‌ها آسیب دائمی وارد کنند. یکی از شایع‌ترین و فوری‌ترین عوارض، انسداد (Obstruction) جریان ادرار است. زمانی که سنگ از کلیه خارج شده و در حالب (لوله‌ای که ادرار را از کلیه به مثانه می‌برد) گیر می‌کند، می‌تواند به طور کامل یا جزئی مسیر عبور ادرار را مسدود کند. این انسداد باعث برگشت ادرار و افزایش فشار در کلیه می‌شود.

افزایش فشار در کلیه، منجر به تورم سیستم جمع‌آوری ادرار (لگنچه و کالیس‌ها) می‌شود که به آن هیدرونفروز (Hydronephrosis) می‌گویند. هیدرونفروز می‌تواند باعث درد شود و در صورت طولانی مدت بودن، به بافت کلیه فشار وارد کرده و به تدریج عملکرد آن را کاهش دهد. اگر انسداد و هیدرونفروز برای مدت طولانی بدون درمان باقی بمانند، می‌توانند منجر به آسیب دائمی و حتی نارسایی کلیه در آن سمت شوند. تشخیص هیدرونفروز معمولاً با سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن انجام می‌شود.

عفونت ادراری یکی دیگر از عوارض جدی سنگ کلیه است. وجود سنگ در سیستم ادراری می‌تواند به عنوان یک منبع ثابت عفونت عمل کند، زیرا باکتری‌ها می‌توانند در سطح سنگ پنهان شوند و در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم گردند. انسداد ناشی از سنگ نیز می‌تواند باعث رکود ادرار شود که محیطی ایده‌آل برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌کند. عفونت‌های ادراری همراه با سنگ، به خصوص اگر باعث تب و لرز شوند، می‌توانند به عفونت کلیه (پیلونفریت) پیشرفت کرده و حتی منجر به سپسیس (عفونت خونی جدی) شوند که یک وضعیت اورژانسی و تهدیدکننده زندگی است.

در نهایت، مجموعه‌ای از این عوارض می‌توانند به آسیب کلیوی دائمی منجر شوند. انسداد طولانی مدت، عفونت‌های مکرر و آسیب ناشی از سنگ‌شکن یا جراحی‌های متعدد، همگی می‌توانند به بافت کلیه آسیب برسانند و باعث کاهش تدریجی عملکرد کلیه شوند. در موارد شدید و عودکننده، ممکن است یک کلیه به طور کامل از کار بیفتد و در موارد بسیار نادر، اگر هر دو کلیه تحت تأثیر قرار گیرند، می‌تواند منجر به نارسایی کلیه و نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه شود. به همین دلیل، تشخیص زودهنگام و مدیریت موثر سنگ کلیه برای حفظ عملکرد کلیه و جلوگیری از عوارض جدی بسیار اهمیت دارد.