آموزش به بیمار و خودمراقبتی در پیشگیری از سنگ کلیه
آموزش صحیح بیمار و ترویج خودمراقبتی نقش حیاتی در پیشگیری از عود سنگ کلیه و بهبود کیفیت زندگی بیماران دارد. سنگ کلیه یک بیماری عودکننده است و بدون مشارکت فعال بیمار در مدیریت آن، اقدامات پزشکی به تنهایی کافی نخواهند بود. یک بیمار آگاه و توانمند می‌تواند با تغییر عادات روزمره و پایبندی به توصیه‌های درمانی، خطر تشکیل سنگ‌های جدید را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
اولین و مهمترین جنبه آموزش، تأکید بر مصرف کافی مایعات است. بیماران باید بدانند که هدف نوشیدن آب فراوان (معمولاً 2.5 تا 3 لیتر در روز) این است که ادرار آنها همیشه رقیق و روشن باشد. آموزش در مورد پایش رنگ ادرار به عنوان یک نشانگر ساده هیدراتاسیون، بسیار مؤثر است. همچنین، باید به بیماران توضیح داده شود که کدام نوشیدنی‌ها (مانند آب لیمو رقیق شده) می‌توانند مفید باشند و از کدام‌ها (مانند نوشابه‌های شیرین یا چای غلیظ) باید پرهیز کنند.
جنبه دیگر آموزش، تغییرات رژیم غذایی متناسب با نوع سنگ است. پس از تجزیه شیمیایی سنگ و بررسی‌های متابولیک، پزشک یا متخصص تغذیه باید به بیمار توضیح دهد که کدام مواد غذایی را باید محدود یا افزایش دهد. به عنوان مثال، برای سنگ‌های کلسیم اگزالات، آموزش در مورد منابع اگزالات و اهمیت مصرف کلسیم کافی با غذاهای حاوی اگزالات ضروری است. برای سنگ‌های اسید اوریک، کاهش پروتئین حیوانی و قلیایی کردن ادرار با میوه‌ها و سبزیجات آموزش داده می‌شود. این توصیه‌ها باید به صورت عملی و قابل درک برای بیمار ارائه شوند.
در نهایت، آموزش در مورد داروهای پیشگیرانه و اهمیت پیگیری‌های منظم بسیار مهم است. بیمار باید بداند که چرا و چگونه باید داروهای تجویز شده را مصرف کند و از عوارض جانبی احتمالی آگاه باشد. آموزش نحوه جمع‌آوری 24 ساعته ادرار و پایش pH ادرار در منزل (در موارد لزوم) نیز به بیمار کمک می‌کند تا در مدیریت وضعیت خود فعال‌تر باشد. تأکید بر اهمیت مراجعات منظم به پزشک و انجام آزمایشات دوره‌ای برای ارزیابی اثربخشی درمان و شناسایی زودهنگام مشکلات احتمالی، به بیمار کمک می‌کند تا سلامت کلیه‌های خود را در طولانی‌مدت حفظ کند.